Kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi, nồi đun nước nóng

Nồi hơi và nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115°C được BLĐTB-XH quy định là danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh lao động.

1. Nồi hơi, nồi đun nước nóng là gì?

– Nồi hơi là thiết bị dùng để sản xuất hơi từ nước mà nguồn nhiệt cung cấp cho nó là do sự đốt nhiên liệu hữu cơ, do nhiệt của các khí thải và bao gồm tất cả các bộ phận liên quan đến sản xuất hơi của nồi hơi.

– Nồi đun nước nóng là thiết bị dùng để sản xuất nước nóng mà nguồn nhiệt cung cấp cho nó là do sự đốt nhiên liệu hữu cơ, do nhiệt của các khí thải và bao gồm tất cả các bộ phận liên quan đến sản xuất nước nóng của nồi đun nước nóng.

Nồi hơi và nồi đun nước nóng là một thiết bị được sử dụng rộng rãi hầu hết trong các ngành công nghiệp, đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất ra hơi nước cung cấp cho máy móc hoạt động. Vận hành nồi hơi, nồi đun nước nóng đòi hỏi nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật quan trọng, do vậy việc kiểm định lò hơi, nồi đun nước nóng là một công việc cần phải thực hiện nghiêm ngặt.

2. Kiểm định nồi hơi, nồi đun nước nóng là gì?

Kiểm định nồi hơi, nồi đun nước nóng là hoạt động tiến hành kiểm tra, đánh giá, phân tích thiết bị máy móc theo quy định của Nhà nước nhằm kiểm tra thiết bị đảm bảo an toàn chất lượng phù hợp với tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Cũng theo quy định của Bộ Lao động Thương Binh – Xã hội, nồi hơi và nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115°C thuộc danh mục thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh lao động.

3. Lợi ích khi kiểm định thiết bị

Việc doanh nghiệp, tổ chức, đơn vị có sử dụng nồi hơi, nồi đun nước nóng thực hiện hoạt động kiểm định sẽ mang lại nhiều lợi ích to lớn, cũng như tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường. Cụ thể:

• Đảm bảo an toàn đối với con người, tránh xảy ra các rủi ro đáng tiếc, trong quá trình làm việc;
• Đảm bảo cho sự hoạt động ổn định của thiết bị, giảm chi phí sửa chữa, thay thế;
• Kịp thời phát hiện hỏng hóc để ngăn ngừa sự cố có thể xảy ra,
• Chấp hành và tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
• Người lao động yên tâm làm việc, doanh nghiệp lấy được lòng tin của đối tác khách hàng.

4. Kiểm định thiết bị khi nào?

Kiểm định kỹ thuật an toàn lần đầu:

• Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của nồi hơi, nồi đun nước nóng theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn sau khi lắp đặt, trước khi đưa vào sử dụng lần đầu.

Kiểm định kỹ thuật an toàn định kỳ:

• Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn của nồi hơi, nồi đun nước nóng theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn khi hết thời hạn của lần kiểm định trước.

Kiểm định kỹ thuật an toàn bất thường:

Là hoạt động đánh giá tình trạng kỹ thuật an toàn nồi hơi, nồi đun nước nóng theo các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn khi:

• Khi sử dụng lại các nồi hơi và nồi đun nước nóng đã dừng hoạt động từ 12 tháng trở lên;
• Sau khi sửa chữa, nâng cấp, cải tạo có ảnh hưởng tới tình trạng kỹ thuật an toàn của nồi hơi và nồi đun nước nóng;
• Sau khi thay đổi vị trí lắp đặt;
• Khi có yêu cầu của cơ sở hoặc cơ quan có thẩm quyền.

5. Quy trình kiểm định thiết bị

Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn nồi hơi và nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115°C do Cục An toàn lao động chủ trì biên soạn và được ban hành kèm theo Thông tư số 54/2016/TT-BLĐTBXH ngày 28 tháng 12 năm 2016 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.

Khi kiểm định nồi hơi và nồi đun nước nóng có môi chất trên 115ºC, tổ chức kiểm định được tiến hành theo QTKĐ 01-2016/BLĐTBXH bao gồm các bước:

• Bước 1: Kiểm tra hồ sơ, lý lịch thiết bị;
• Bước 2: Kiểm tra kỹ thuật bên ngoài, bên trong;
• Bước 3: Kiểm tra kỹ thuật thử nghiệm;
• Bước 4: Kiểm tra vận hành;
• Bước 5: Xử lý kết quả kiểm định.

Lưu ý: Quy trình này không áp dụng cho:

• Nồi hơi có dung tích không lớn hơn 25 lít, mà tích số giữa dung tích (tính bằng lít) và áp suất (tính bằng bar) không lớn hơn 200;
• Nồi hơi đốt bằng năng lượng hạt nhân;
• Bình bốc hơi mà nguồn nhiệt là hơi nước từ nơi khác đưa tới;
• Nồi hơi đốt bằng năng lượng mặt trời;
• Nồi hơi đốt bằng năng lượng điện;
• Các nồi hơi đặt trên tàu hỏa, tàu thủy và các phương tiện vận tải khác.

Kiểm định nồi hơi, nồi đun nước nóng thiết bị bắt buộc phải kiểm định

6. Thời hạn kiểm định 

• Thời hạn kiểm kỹ thuật an toàn định định kỳ là 02 năm.
• Đối với nồi hơi, nồi đun nước nóng đã sử dụng trên 12 năm thì thời hạn kiểm định kỹ thuật an toàn định kỳ là 01 năm.
• Trường hợp nhà chế tạo quy định hoặc cơ sở yêu cầu thời hạn kiểm định ngắn hơn thì thực hiện theo quy định của nhà chế tạo và yêu cầu của cơ sở.
• Khi rút ngắn thời hạn kiểm định, kiểm định viên phải nêu rõ lý do trong biên bản kiểm định và có sự thống nhất của cơ sở sử dụng.
• Khi thời hạn kiểm định được quy định trong quy chuẩn kỹ thuật quốc gia thì thực hiện theo quy định của quy chuẩn đó.
• Những trường hợp phải kiểm định bất thường: Theo quy định tại 11.2.5 TCVN 7704:2007.

7. Ai được kiểm định nồi hơi, nồi đun nước nóng?

Việc kiểm định nồi hơi, nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115°C chỉ được thực hiện bởi các đơn vị đã được cấp giấy chứng nhận có đủ điều kiện thực hiện. Hơn nữa, quá trình kiểm định phải được thực hiện bởi kiểm định viên có kinh nghiệm, trình độ cao cũng như có đầy đủ các trang thiết bị thực hiện công việc.

Quy chuẩn, tiêu chuẩn áp dụng

STT	Tên văn bản
1	QCVN 01:2008 – BLĐTBXH – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động nồi hơi và bình chịu áp lực
2	TCVN 7704: 2007 – Nồi hơi – Yêu cầu kỹ thuật an toàn về thiết kế, kết cấu, chế tạo, lắp đặt, sử dụng và sửa chữa.
3	TCVN 6413:1998 (ISO 5730:1992) – Nồi hơi cố định ống lò ống lửa cấu tạo hàn (trừ nồi hơi ống nước).
4	TCVN 6008-2010 – Thiết bị áp lực – Mối hàn. Yêu cầu kỹ thuật và phương pháp kiểm tra.
5	TCVN 9385:2012 – Chống sét cho công trình xây dựng – Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống.
6	TCVN 9358 : 2012 – Lắp đặt hệ thống nối đất thiết bị cho các công trình công nghiệp – Yêu cầu chung